การสมรสที่เป็นโมฆียะ

มาตรา 1502 การสมรสที่เป็นโมฆียะสิ้นสุดลงเมื่อศาลพิพากษาให้เพิกถอน

มาตรา 1503 เหตุที่จะขอให้ศาลพิพากษาเพิกถอนการสมรสเพราะเหตุว่าเป็นโมฆียะ มีเฉพาะในกรณีที่คู่สมรสทำการฝ่าฝืนมาตรา 1448 มาตรา1505 มาตรา 1506 มาตรา 1507 และมาตรา 1509

อธิบาย เหตุที่ทำให้การสมรสเป็นโมฆียะ ได้แก่

1. การสมรสที่ชายและหญิงอายุไม่ครบ 17 ปีบริบูรณ์

2. การสมรสโดยการสำคัญผิดตัวคู่สมรส เช่น สมรสกับคู่แฝดของผู้ที่เราต้องการสมรสด้วย แต่ถ้าเป็นเรื่อง

สำคัญผิดในฐานะของคู่สมรสแล้วไม่ใช่เรื่องสำคัญผิดตัวคู่สมรส ฐานะที่ว่านั้นไม่ว่าจะเป็นสำคัญผิดในคุณสมบัติหรือชื่อของบุคคล ก็ไม่ทำให้การสมรสเป็นโมฆียะ

3. การสมรสโดยถูกกลฉ้อฉล กลฉ้อฉลนี้ต้องถึงขนาดซึ่งถ้ามิได้มีกลฉ้อฉลนั้นจะไม่ทำการสมรส กลฉ้อฉลนี้-

คือการลวงให้แสดงเจตนาเข้าทำการสมรส กลฉ้อฉลนั้นการจะเป็นกลฉ้อฉลโดยการนิ่งก็ได้ เช่นชายต้องการสมรสกับหญิงที่เป็นคนดีไม่เคยต้องโทษต้องคดีหรือติดยาเสพติดมาก่อนอันนี้เกิดขึ้นได้ในสังคมหากชายต้องการมีตำแหน่งหน้าที่การงานในสังคมที่สำคัญและต้องถูกตรวจสอบคู่สมรสด้วย เช่น นายกรัฐมนตรี ผู้พิพากษา เป็นต้น หญิงก็รู้และตนเคยต้องคดีหรือติดยาเสพติดจนเป็นคดีมาก่อนแต่นิ่งเสีย เช่นนี้เป็นกลฉ้อฉลซึ่งหากชายรู้จะไม่ยอมสมรสด้วย

4. การสมรสโดยถูกข่มขู่ การถูกข่มขู่นี้ต้องถึงขนาดถ้ามิได้มีการข่มขู่จะไม่ยอมทำการสมรสด้วย เช่นชายใช้

อาวุธปืนข่มขู่ให้หญิงไปสมรสด้วย หรือจับบิดามารดาหญิงไปโดยข่มขู่ให้หญิงจดทะเบียนสมรสด้วย แต่การข่มขู่ว่าจะใช้สิทธิตามปกตินิยมไม่ใช่การข่มขู่ในกรณีนี้ เช่น ชายเป็นข้าราชการทำลูกสาวเขาท้องแล้วบิดามารดาหญิงขู่ว่าถ้าไม่สมรสกับลูกสาวเขาจะฟ้องคดีแพ่ง คดีอาญา ร้องเรียนผู้บังคับบัญชา ไม่ทำให้การสมรสเป็นโมฆียะ

5. การสมรสของผู้เยาว์ที่ไม่ได้รับความยินยอมของบิดามารดา ผู้รับบุตรบุญธรรมหรือผู้ปกครอง ผู้เยาว์จะทำการสมรสได้นั้นต้องได้รับความยินยอมของบุคคลดังต่อไปนี้

(1) บิดาและมารดา ในกรณีที่มีทั้งบิดามารดา

(2) บิดาหรือมารดา ในกรณีที่มารดาหรือบิดาตายหรือถูกถอนอำนาจปกครองหรือไม่อยู่ในสภาพหรือฐานะที่อาจให้ความยินยอม หรือโดยพฤติการณ์ผู้เยาว์ไม่อาจขอความยินยอมจากมารดาหรือบิดาได้

(3) ผู้รับบุตรบุญธรรม ในกรณีที่ผู้เยาว์เป็นบุตรบุญธรรม

(4) ผู้ปกครอง ในกรณีที่ไม่มีบุคคลซึ่งอาจให้ความยินยอมตาม (1)(2)และ (3) หรือมีแต่บุคคลดังกล่าวถูกถอนอำนาจปกครอง

หากผู้เยาว์สมรสไปโดยไม่ได้รับความยินยอมดังกล่าวการสมรสเป็นโมฆียะ แต่ในการฟ้องเพิกถอนการสมรสเฉพาะแต่บุคคลที่อาจให้ความยินยอมได้คือบุคคลตาม (1)- (4) เท่านั้นที่มีอำนาจฟ้อง ตัวชายหรือหญิงผู้เยาว์ไม่มีอำนาจฟ้องร้องขอให้เพิกถอน สิทธิของผู้ใช้อำนาจปกครองในการร้องขอเพิกถอนระงับสิ้นไปเมื่อคู่สมรสมีอายุครบ 20 ปีบริบูรณ์หรือหญิงมีครรภ์แล้ว และแม้ว่าหญิงจะอายุไม่ถึง 20 ปีแต่มีครรภ์สิทธิก็ระงับไปเช่นเดียวกัน